Świadek Witold Stefan (1948—1990), pilot, rajdowo-nawigacyjny mistrz świata, instruktor.
Ur. 23 I w Piekarach Śląskich, był synem Stefana i Zenony z domu Karaś.
Po ukończeniu szkoły podstawowej w Ulhówku (pow. tomaszowski) Ś. od r. 1963 uczył się w Technikum Mechaniczno-Elektrycznym w Rzeszowie. Wiosną 1967 został członkiem Sekcji Szybowcowej Aeroklubu Rzeszowskiego, a jego pierwszym instruktorem był Tadeusz Gancarz. W r. 1968 uzyskał dyplom technika (specjalność radiotechnika i telewizja) i zdał maturę. Latem t.r. zaliczył podstawowy kurs pilotażu samolotowego w Centrum Wyszkolenia Lotniczego w Krośnie. T.r. został przyjęty do Wyższej Oficerskiej Szkoły Lotniczej im. Jana Krasickiego w Dęblinie, ale z powodu choroby studiów nie podjął. Ukończył w Rzeszowie dwuletnie Studium Nauczycielskie na kierunku zajęcia praktyczno-techniczne i wychowanie plastyczne. Dn. 13 VII 1969 uzyskał uprawnienia pilota samolotowego III kl. i w r. 1970 zadebiutował w zawodach lotniczych na poziomie okręgowym. T.r. został instruktorem spadochronowym, później też szybowcowym i samolotowym, m.in. był pierwszym instruktorem Wacława Nycza, późniejszego trzykrotnego mistrza świata. Na zawodach w Lisich Kątach (pow. grudziądzki) w r. 1971 zdobył nieoficjalny tytuł samolotowego mistrza Polski juniorów.
Dn. 1 X 1971 podjął Ś. studia trenerskie na Wydz. Wychowania Fizycznego Wyższej Szkoły Wychowania Fizycznego (od r. 1972 AWF) we Wrocławiu. Równocześnie trenował w Aeroklubie Wrocławskim, gdzie był też instruktorem pilotażu i spadochronowym. Dn. 14 I 1972 został pilotem I kl. i reprezentując Aeroklub Rzeszowski zwyciężył (5—10 X t.r.) w parze z Wiesławem Targońskim w Samolotowych Mistrzostwach Polski RajdowoNawigacyjnych w Lesznie; wynik ten powtórzył w r. 1975. Ponadto w r. 1975 wygrał Lubelskie Zimowe Zawody Samolotowe w Świdniku (3—9 II, z Targońskim) oraz Rajd Samolotowy Dziennikarzy i Pilotów (1—8 VI, z dziennikarzami Urszulą Garbień i Jerzym Iwaszkiewiczem). Z Janem Boberem zwyciężał w l. 1976—7 w Samolotowych Mistrzostwach Polski Rajdowo-Nawigacyjnych, a w r. 1979 zajął miejsce drugie. Podczas wakacji wykonywał usługowe loty agrotechniczne m.in. w Egipcie i Libii. Dn. 25 VI 1976 uzyskał magisterium z wychowania fizycznego na podstawie pracy Próba opracowania modelu rocznego cyklu treningowego dla zawodników samolotowej kadry rajdowo-nawigacyjnej, napisanej pod kierunkiem Stanisława Maksymowicza. Wrócił do Rzeszowa i pracował w nowo powstałym Dziale Prób w Locie (później Dział Prób w Locie Ośrodka Badawczo-Rozwojowego) tamtejszej Wytwórni Sprzętu Komunikacyjnego Państw. Zakładów Lotniczych. Od 12 XI 1980 był tam pilotem doświadczalnym, a następnie szefem personelu latającego.
Ś. został powołany do samolotowej kadry Polski i startując z Andrzejem Korzeniowskim z Aeroklubu Pomorskiego w Toruniu jako drugim pilotem, przyczynił się do zajęcia przez polską ekipę drugiego miejsca w rozgrywanych w dn. 11—14 VIII 1977 w austriackim Wels pierwszych Samolotowych Rajdowych Mistrzostwach Świata. W kolejnych zawodach tej rangi (17—28 VIII 1978 w Coventry) wywalczył z Korzeniowskim wicemistrzostwo świata. Z Boberem zwyciężył w r. 1978 w Lubelskich Zimowych Zawodach Samolotowych. Największym sukcesem Ś-a było zdobycie dwóch tytułów mistrza świata (28—31 VIII 1980) w Aschaffenburgu (RFN) w parze z Korzeniowskim i w drużynie. Dwukrotnie (w l. 1979 i 1984) zajął miejsce pierwsze w plebiscycie rzeszowskiego dziennika „Nowiny” na najlepszego sportowca Polski południowo-wschodniej, a w r. 1980 został laureatem «Błękitnych Skrzydeł» redakcji „Skrzydlatej Polski”. W r. 1982 w Łodzi został po raz piąty rajdowo-nawigacyjnym mistrzem Polski (z Andrzejem Marszałkiem). W r. 1984 zajął miejsca: trzecie indywidualnie i pierwsze z reprezentacją Polski w Międzynarodowych Samolotowych Mistrzostwach w Szwajcarii (czerwiec), drugie indywidualnie i drużynowo w IV Samolotowych Rajdowych Mistrzostwach Świata w Parmie (29 VI — 1 VII) oraz trzecie indywidualnie i pierwsze drużynowo w Mistrzostwach Europy w Lataniu Precyzyjnym w Dublinie (29 VI — 1 VII). Na kolejnych mistrzostwach świata (29 V — 1 VI 1986) w hiszpańskiej Castellón de la Plana, zajął miejsca trzecie indywidualnie i pierwsze drużynowo. W dn. 5—10 V 1987 w Békéscsaba zdobył wicemistrzostwo Węgier w lataniu precyzyjnym. Od ok. r. 1989 pracował jako pilot w Przedsiębiorstwie Eksportu Geodezji i Kartografii «Geokart» w Warszawie; wyjechał wtedy do Zjednoczonych Emiratów Arabskich. Zginął wraz z załogą (m.in. z Jerzym Winiarskim i Sławomirem Dziemidowiczem) 15 V 1990 w Abu Zabi w katastrofie pilotowanego przez siebie samolotu fotogrametrycznego; został pochowany 25 V w Rzeszowie w Alei Zasłużonych na cmentarzu komunalnym Wilkowyja. Został wyróżniony tytułami Mistrza Sportu (1978), Zasłużonego Mistrza Sportu Samolotowego (1980) i Zasłużonego Działacza Lotnictwa Sportowego, a także trzykrotnie złotym (1980, 1985, 1986), czterokrotnie srebrnym (1978, 1982, 1983, 1984) Medalem «Za Wybitne Osiągnięcia Sportowe».
W małżeństwie z Alicją miał Ś. córkę Magdalenę, absolwentkę pedagogiki UJ.
Imię Ś-a nosi ulica w Rzeszowie na osiedlu Nowe Miasto.
Encyklopedia Rzeszowa, Rzeszów 2004 (fot.); Jędrzejewski J., Polscy piloci doświadczalni, W. 2014 (fot.); Mała encyklopedia sportu, W. 1987 II; — Chwałczyk T., Skrzydła na nartach, W.—Świdnik 2007 s. 70, 76, 98, 100, 106, 110, 131, 134, 140, 180, 184, 192 (fot.), s. 218, 221—4, 226—9; Gajos R., Ikar i skrzydła Gór Świętokrzyskich, Kielce 1997; Glass A., Samoloty PZL 1928—1978, W. 1980 s. 158; Historia lotnictwa w Polsce, Wierzchy Parzeńskie 2014 (fot.); Konieczny J. R., Kronika lotnictwa polskiego 1945—1981, W. 1984 s. 175—6 (fot.), s. 200 (fot.), s. 212, 228, 230—1; Polskie lotnictwo sportowe. Almanach, Kr. 1987 I 205—6, 209, 213—14, 221—8, Kr. 1997 II 81—9, 93—7, 105—6; — Przepióra R., Latajcie kochani długo i szczęśliwie. Wspomnienia, Łańcut [b.r.w.] III 9, 23, 35, 63—7, 149 (fot.), s. 177 (fot.), s. 215—16 (fot.), s. 230, 246, 418—20 (fot.); — „Nowiny” 1980 nr 157 s. 7, nr 183 s. 5, nr 190 s. 1 (fot.), s. 5 (fot.), 1981 nr 6 s. 5 (fot.); „Profile” 1985 nr 4 s. 20—1 (fot.); „Skrzydlata Polska” 1972 nr 10 s. 17, nr 42 s. 8—9, nr 45 s. 4—5 (fot.), 1980 nr 1 s. 6, nr 6 s. 10—11 (fot.), nr 14 s. 8 (fot.), nr 28 s. 7, nr 34 s. 6—7 (fot.), nr 35 s. 5—6, nr 38 s. 3 (fot. okładka), nr 44 s. 4—5 (fot.), nr 51/2 s. 3—4 (fot.), s. 14—15 (fot.), 1990 nr 32 s. 5, „Sportowiec” 1977 nr 28 s. 8—9 (fot.), 1979 nr 28 s. 6—7 (fot.), 1980 nr 37 s. 4—5 (fot.); — Nekrologi i wspomnienia pośmiertne z r. 1990: „Gaz. Wyborcza” nr 112, „Głos Wpol.” nr 113, „Nowiny” nr 109—110 (A. Kosiorowski, fot.), nr 112—113 (fot.), nr 115—116, „Skrzydlata Polska” nr 22, 43 (R. Przepióra, fot.), „Sportowiec” nr 20/25 (J. Iwaszkiewicz, fot.); — Arch. AWF we Wr.: Akta osobowe, nr 3740; — Mater. Red. PSB: Wydruk ze strony internetowej www.medalenaskrzydlach.pl.
Zygmunt Kozak